7. OYUNUN YAPISI

7.1 KURA

Müsabakadan önce başhakem birinci sette takımların sahalarını ve ilk servisi atacak takımı belirlemek için kura atışı yapar.

Eğer netice seti oynanacaksa, yeniden kura atışı yapılır.

7.1.1 Kura, iki takım kaptanının huzurunda atılır.

7.1.2 Kurayı kazananın seçenekleri:

YA

7.1.2.1 Servis atma veya karşılama hakkı

VEYA

7.1.2.2 Oyun alanının seçimi.

Kurayı kaybeden kalan seçenekleri alır.

7.1.3 Ayrı ayrı ısınma halinde ilk servisi atacak takım filede ilk ısınacak takımdır.

7.2 ISINMA DEVRESİ

7.2.1 Maç öncesinde takımlar başka bir sahada ısınma olanağı bulmuşlarsa her iki takım birlikte 6 dakika, bulamamışlarsa 10 dakika filede ısınabilirler.

7.2.2 Eğer takım kaptanları filede ayrı ayrı ısınmayı talep ederse, Kural 7.2.1’e göre her takım filede 3’er dakika veya 5’er dakika ısınabilir.

7.3 TAKIMIN BAŞLANGIÇ DİZİLİŞİ

7.3.1 Her takımın oyunda daima altı oyuncusu olmalıdır.

Oyun alanındaki oyuncuların dönme sırası, takımların başlangıç dizilişiyle belirlenir. Bu sıra set boyunca korunmalıdır.

7.3.2 Her setin başlamasından önce koç kendi takımının başlangıç dizilişini pozisyon kâğıdında göstermelidir. Bu kâğıt düzgün bir şekilde doldurulup imzalanarak yardımcı hakeme veya yazı hakemine verilir.

7.3.3 Bir setin başlangıç dizilişinde yer almayan oyuncular, o set için yedek oyunculardır (Libero hariç).

7.3.4 Pozisyon kâğıdının yardımcı hakem veya yazı hakemine teslim edilmesinden sonra dizilişte, kurallara uygun oyuncu değişikliğinin dışında hiçbir değişiklik yapılmasına izin verilmez.

7.3.5 Oyuncuların oyun alanındaki yerleri ile pozisyon kağıdı arasında çelişki varsa aşağıdaki işlemler yapılır ;

7.3.5.1 Set başlamadan önce oyuncuların oyun alanındaki yerleriyle pozisyon kağıdı arasında böyle bir çelişki görüldüğünde, oyuncular pozisyon kağıdında gösterilen yerlerine geçmelidirler. Bu durumda ceza verilmez.

7.3.5.2 Set başlamadan önce, oyun alanında pozisyon kâğıdına yazılmamış bir oyuncu varsa, bu oyuncu pozisyon kağıdına göre değiştirilmelidir. Bu durumda ceza verilmez.

7.3.5.3 Bununla beraber eğer koç pozisyon kağıdına yazılmamış böyle oyuncu veya oyuncuları oyun alanında tutmak isterse, kurallara uygun oyuncu değişikliği talep etmelidir. Bu değişiklik(ler) müsabaka cetveline işlenecektir.

7.4 POZİSYONLAR

Servis atan oyuncunun topa vurduğu anda her takım kendi oyun alanında dönüş sırasına göre pozisyon almalıdır (servis atan oyuncu hariç).

7.4.1 Oyuncuların pozisyonları aşağıdaki gibi numaralandırılmıştır:

7.4.1.1 Filenin önünde bulunan üç oyuncu ön hat oyuncusudur ve 4 (ön-sol), 3 (ön-orta), 2 (ön-sağ) numaralı pozisyonlarda dururlar.

7.4.1.2 Diğer üç oyuncu geri hat oyuncusudur ve 5 (geri-sol), 6 (geri-orta), 1 (geri-sağ) numaralı pozisyonlarda dururlar.

7.4.2 Oyuncular arasındaki pozisyon bağlantıları ;

7.4.2.1 Her geri hat oyuncusu, kendisiyle ilgili ön hat oyuncusuna göre orta çizginin daha gerisinde yer almalıdır. 7.4.2.2 Ön hat ve geri hat oyuncuları, Kural 7.4.1’de belirtilen sıraya göre birbirlerinin yanında durmalıdırlar. 7.4.3 Oyuncuların pozisyonları, yere temas eden ayaklarının pozisyonlarına göre ve aşağıda belirtilen şekilde tespit ve kontrol edilir.

7.4.3.1 Her ön hat oyuncusunun ayağının en azından bir kısmı, orta çizgiye kendisiyle ilgili geri hat oyuncusunun ayaklarından daha yakın olmalıdır.

7.4.3.2 Sağ (sol) tarafta bulunan her oyuncunun ayağının en azından bir kısmı sağ (sol) taraftaki yan çizgiye kendi sırasında ortada bulunan oyuncunun ayaklarından daha yakın olmalıdır.

7.4.4 Servis vuruşundan sonra, oyuncular her tarafa hareket edebilir ve kendi oyun alanlarında veya serbest bölgede herhangi bir pozisyon alabilirler.

7.5 POZİSYON HATASI

7.5.1 Eğer servis atan oyuncunun topa vurduğu anda herhangi bir oyuncu doğru pozisyonda değilse, takımı pozisyon hatası yapar.

7.5.2 Servis atan oyuncu topa vurduğu anda servis hatası yaparsa, bu hata pozisyon hatasından önce gelir.

7.5.3 Eğer topa vurulduktan sonra bir servis hatası olursa, cezalandırılacak olan pozisyon hatasıdır.

7.5.4 Bir pozisyon hatası aşağıdaki sonuçları doğurur:

7.5.4.1 Takım rally kaybıyla cezalandırılır,

7.5.4.2 Oyuncuların pozisyonları düzeltilir.

7.6 DÖNÜŞ

7.6.2 Servisi karşılayan takım servis atma hakkını kazandığı zaman bu takımın oyuncuları saat yönünde bir pozisyon dönerler: 2 no lu pozisyondaki oyuncu servis atmak için 1 no ya gider, 1 no lu pozisyondaki oyuncu 6 no ya geçer, vs...

7.7 DÖNÜŞ HATALARI

7.7.1 Dönüş hatası, SERVİS dönüş sırasına göre atılmadığı zaman yapılır. Bu durum aşağıdaki sonuçları doğurur:

7.7.1.1 Takım rally kaybıyla cezalandırılır;

7.7.1.2 Oyuncuların dönüş sırası düzeltilir.

7.7.2 Buna ilave olarak yazı hakemi hatanın yapıldığı anı tam olarak belirlemeli ve takımın hata yaptıktan sonra kazandığı bütün sayılar iptal edilmelidir. Rakip takımın sayıları aynen geçerli kalır.

Eğer hatanın yapıldığı an tespit edilemiyorsa, kazanılmış sayılar iptal edilmez. Bu durumda uygulanacak tek ceza, rally kaybıdır.

8. OYUNUN SEYRİ

8.1 OYUNDAKİ TOP

Başhakemin müsaadesiyle, servis için topa vurulduğu andan itibaren top oyundadır.

8.2 OYUN DIŞI TOP

Top, hakemlerden biri tarafından belirlenen bir hata için düdük çalındığı anda ; hata olmadığı zaman ise, düdük çalındığı anda oyun dışıdır.

8.3 DÂHİL TOP

Top, sınır çizgileri de dâhil olmak üzere, oyun alanı içinde yere değdiği zaman dahildir.

8.4 HARİÇ TOP

Top şu koşullarda “hariçtir” :

8.4.1 Zemine temas eden kısmı sınır çizgisinin tamamen dışındaysa,

8.4.2 Oyun alanı dışında bir cisme, tavana veya oyun dışındaki bir kişiye değerse,

8.4.3 Antenlere, kablolara ve direklere veya filenin yan bantlar dışındaki kısmına değerse,

8.4.4 Kural 10.1.2’de belirtilen durum hariç, file dikey düzlemini geçiş boşluğunun kısmen veya tamamen dışından geçerse,

8.4.5 Filenin altındaki boşluktan bütünüyle geçerse.

9. TOPLA OYNAMA

Her takım kendi oyun sahası ve oyun boşluğunda oynamalıdır (Kural 10.1.2 hariç). Bununla beraber top serbest bölgenin dışından da geri çevrilebilir. 9.1 TAKIM VURUŞLARI

Oyundaki bir oyuncunun top ile yaptığı her temas bir vuruştur.

Bir takım topu filenin üzerinden geri göndermek için üç vuruş (blok temasına ilaveten, Kural 14.4.1) yapma hakkına sahiptir. Eğer daha fazla vuruş yapılırsa, takım DÖRT VURUŞ hatası yapmış olur.

9.1.1 BİRBİRİNİ TAKİP EDEN TEMASLAR

Bir oyuncu ard arda iki defa topa vuramaz (Kural 9.2.3, 14.2 ve 14.4.2 hariç).

9.1.2 AYNI ANDA YAPILAN TEMASLAR

İki veya üç oyuncu topa aynı anda dokunabilir.

9.1.2.1 İki (üç) takım arkadaşı topa aynı anda dokunduğu zaman, bu iki (üç) vuruş olarak değerlendirilir (blok hariç). İki (üç) takım arkadaşı topa uzanır, fakat sadece içlerinden biri topa temas ederse, bu bir vuruş olarak sayılır. Oyuncuların çarpışması, bir hata teşkil etmez.

9.1.2.2 İki rakip oyuncu file üzerinde topa aynı anda temas etmişler ve top oyunda kalmışsa, topun sahasında kaldığı takımın tekrar üç vuruş yapma hakkı vardır. Böyle bir top dışarı giderse, bu karşı taraftaki takım için bir hatadır.

9.1.3 YARDIMLI VURUŞLAR

Oyun sahası içinde bir oyuncunun topa ulaşmak için takım arkadaşlarından, herhangi bir yapıdan veya cisimden destek almasına izin verilmez.

Bununla beraber hata yapmak üzere olan bir oyuncu (fileye dokunmak veya orta çizgiyi geçmek, vs. gibi) takım arkadaşları tarafından durdurulabilir veya geri çekilebilir.

9.2 VURUŞUN ÖZELLİKLERİ

9.2.1 Top vücudun herhangi bir kısmına temas edebilir.

9.2.2 Top tutulmamalı ve/veya fırlatılmamalıdır. Top herhangi bir doğrultuda gidebilir.

9.2.3 Temasların aynı anda olması şartıyla, top vücudun çeşitli yerlerine dokunabilir.

İstisnalar:

9.2.3.1 Tek bir hareket esnasında olması kaydıyla, bir veya daha fazla blok oyuncusu blokta topa art arda dokunabilir. 9.2.3.2 Takımın birinci vuruşunda, temasların tek bir hareket esnasında olması kaydıyla, top vücudun çeşitli yerlerine art arda dokunabilir.

9.3 TOPLA OYNANIRKEN YAPILAN HATALAR

9.3.1 DÖRT VURUŞ: Bir takımın geri göndermeden önce topa dört defa vurmasıdır.

9.3.2 YARDIMLI VURUŞ: Bir oyuncunun oyun sahası içinde topa ulaşmak için takım arkadaşlarından, herhangi bir yapıdan veya cisimden destek almasıdır.

9.3.3 TUTULMUŞ TOP: Top, vuruştan sonra sekmezse, tutulmuş ve/veya fırlatılmıştır.

9.3.4 ÇİFT VURUŞ: Bir oyuncunun topa art arda iki defa vurması veya topun vücudunun çeşitli yerlerine art arda temas etmesidir.

10. FİLEDEKİ TOP

10.1 FİLEYİ GEÇEN TOP

10.1.1 Rakip sahaya gönderilen top filenin üzerinden, geçiş boşluğu içinden gitmelidir. Geçiş boşluğu file dikey düzleminin bir parçasıdır ve aşağıdakilerle sınırlıdır :

10.1.1.1 Aşağıda filenin üst kısmıyla,

10.1.1.2 Kenarlarda antenler ve antenlerin varsayılan uzantılarıyla,

10.1.1.3 Yukarıda tavanla.

10.1.2 Top, file düzlemini tamamen ya da kısmen geçiş boşluğu dışından geçerek rakibin serbest bölgesine girdiğinde, takımın vuruş limiti dahilinde kalmak koşuluyla, geri oynanabilir. Ancak bu esnada topu geri çeviren oyuncu :

10.1.2.1 Rakibin oyun alanına temas etmemelidir,

10.1.2.2 Topu file dikey düzleminin aynı tarafından ve yine tamamen ya da kısmen geçiş boşluğu dışından geçirerek geriye çevirmelidir.

Rakip takım böyle bir hareketi engelleyemez.

10.2 FİLEYE DEĞEN TOP

Top fileyi geçerken ona değebilir.

10.3 FİLENİN İÇİNDEKİ TOP

10.3.1 Filenin içine takılan top, takımın üç vuruş limiti içinde geri alınabilir.

10.3.2 Top filenin iplerini yırtar veya filenin kopmasına neden olursa, rally iptal edilir ve tekrarlattırılır.

11. FİLEDEKİ OYUNCU

11.1 FİLENİN DİĞER TARAFINA UZANMA

11.1.1 Blok esnasında bir blokçu, rakibinin hücum vuruşu öncesi veya anındaki oyununu engellememek koşuluyla, hücum vuruşunu takiben filenin öteki tarafında topa dokunabilir.

11.1.2 Hücum vuruşunun kendi oyun boşluğunda yapılmış olması şartıyla, bir oyuncunun, hücum vuruşunu yaptıktan sonra elinin, filenin öteki tarafına geçmesine izin verilir.

11.2 FİLENİN ALTINDAN GEÇME

11.2.1 Rakibin oyununa müdahale etmemek şartıyla, filenin altından rakibin oyun boşluğuna girilmesine izin verilir.

11.2.2 Orta çizginin üzerinden rakibin oyun alanına girme:

11.2.2.1 Ayak (lar) veya el (ler) in orta çizginin ötesinde rakibin oyun alanına değmesine izin verilir. Ancak karşıya geçen ayak (lar) veya el (ler) in bir kısmı orta çizgiye temas etmeli veya orta çizginin üzerinde olmalıdır.

11.2.2.2 Vücudun başka herhangi bir parçasının rakibin oyun alanına temas etmesi yasaktır.

11.2.3 Bir oyuncu, top oyun dışı olduktan sonra, rakibinin oyun alanına girebilir.

11.2.4 Rakiplerin oyununa müdahale etmemek şartıyla, oyuncular rakiplerinin serbest bölgesine girebilirler.

11.3 FİLE İLE TEMAS

11.3.1 Bir oyuncunun fileye teması, topla oynama hareketi esnasında olmadıysa veya oyunu etkilemediyse hata değildir.

Topla oynama hareketlerinin bazıları, oyuncuların topla temasının olmadığı hareketleri de kapsayabilir.

11.3.2 Bir oyuncu topa vurduktan sonra direklere, kablolara veya filenin toplam uzunluğu dışındaki herhangi bir cisme dokunabilir, ancak bu dokunuş oyuna müdahale etmemelidir.

11.3.3 Top, filenin içine takılır ve bu nedenle file rakibe temas ederse, bu hata olarak kabul edilmez.

11.4 OYUNCULARIN FİLEDEKİ HATALARI

11.4.1 Bir oyuncu rakibinin hücum vuruşunun öncesinde veya esnasında rakibinin oyun boşluğunda topa veya rakibine dokunursa,

11.4.2 Bir oyuncu filenin altından rakibinin boşluğuna, rakibinin oyununa müdahale ederek girerse,

11.4.3 Bir oyuncu rakibinin oyun alanına girerse,

11.4.4 Bir oyuncu topla oynama hareketi esnasında fileye veya antene değerse veya oyuna müdahale ederse.

12. SERVİS

Servis, topun servis bölgesinde bulunan geri hattın sağındaki oyuncu tarafından oyuna sokulması hareketidir.

12.1 BİR SETTEKİ İLK SERVİS

12.1.1 Birinci set ile netice setinde (5. set) ilk servis kura atışıyla belirlenen takım tarafından atılır.

12.1.2 Diğer setler bir önceki sette ilk servisi kullanmamış olan takımın servisi ile başlatılacaktır.

12.2 SERVİS SIRASI

12.2.1 Oyuncular pozisyon kâğıdına kaydedilen servis sırasını takip etmek zorundadır.

12.2.2 Bir setteki ilk servisten sonra servis kullanacak oyuncu şu şekilde belirlenir:

12.2.2.1 Servis kullanan takım rallyi kazandığında daha önce servis kullanan oyuncu (veya yerine geçen oyuncu) tekrar servis kullanır.

12.2.2.2 Servis karşılayan takım rallyi kazandığında servis kullanma hakkını da kazanır ve servisi kullanmadan önce bir pozisyon döner. Ön sağ pozisyondan geri sağ pozisyona gelen oyuncu servis kullanacaktır.

12.3 SERVİS ATMA İZNİ

Baş hakem her iki takımında oynamaya hazır olduğunu ve servis kullanacak oyuncunun topa sahip bulunduğunu kontrol ettikten sonra servisin kullanılmasına müsaade eder.

12.4 SERVİSİN ATILMASI

12.4.1 Topa, havaya atıldıktan ya da el (ler) den bırakıldıktan sonra tek el veya kolun herhangi bir kısmıyla vurulmalıdır.

12.4.2 Topun sadece bir kez havaya atılmasına veya elden bırakılmasına izin verilir. Topun yerde sektirilmesine veya elde hareket ettirilmesine izin edilir. 12.4.3 Servis kullanan oyuncu, servis vuruşu anında veya sıçrayarak kullanılan bir servis için sıçradığında, ne oyun alanına (dip çizgi dâhil) ne de servis bölgesi dışındaki zemine temas etmemelidir.

Bu oyuncu servis vuruşundan sonra servis bölgesinin dışına veya oyun alanının içine basabilir veya düşebilir.

12.4.4 Servis kullanacak oyuncu, baş hakemin servis için çaldığı düdüğü takip eden 8 saniye içinde topa vurmalıdır.Baş hakemin düdüğünden önce kullanılan servis iptal edilir ve tekrarlattırılır.

12.5 PERDELEME

12.5.1 Servis kullanan takımın oyuncuları kişisel veya grup perdelemesi yaparak rakiplerinin servis atan oyuncuyu veya topun geliş yönünü görmelerini engellememelidirler.

12.5.2 Servis kullanan takımın bir ya da bir grup oyuncusu, servis kullanıldığı sırada kollarını sallar, zıplar veya her iki yöne hareket eder veya topun geliş yönünü gizlemek için grup halinde durursa, perdeleme yapmış olur.

12.6 SERVİS ESNASINDA YAPILAN HATALAR

12.6.1 Servis hataları:

Aşağıdaki hatalar, rakip takım pozisyon hatası yapıyor olsa bile servis değişikliğine yol açar. Servis atan oyuncu:

12.6.1.1 Servis sırasını ihlal ederse,

12.6.1.2 Servisi kurallara uygun şekilde kullanmazsa.

12.6.2 Servis vuruşundan sonra yapılan hatalar:

Topa kurallara uygun şekilde vurulduktan sonra (bir oyuncunun pozisyon hatası yapmaması kaydıyla) aşağıda gösterilen hallerde servis hatalı kabul edilir. Eğer top:

12.6.2.1 Servis kullanan takımın oyuncularından birine değer veya file dikey düzlemini tümüyle geçiş boşluğundan geçmezse,

12.6.2.2 Oyun alanının dışına giderse,

12.6.2.3 Bir perdelemenin üzerinden geçerse.

12.7 SERVİSTEN SONRA YAPILAN HATALAR VE POZİSYON HATALARI

12.7.1 Eğer servis kullanan oyuncu servis vuruşu anında bir hata yaparsa (kurallara uygun olmayan servis atışı, hatalı dönüş sırası vs.) ve karşı tarafta pozisyon hatası varsa, servis hatası cezalandırılır.

12.7.2 Buna karşılık eğer servis kurallara uygun şekilde kullanılmış, fakat serviste daha sonra bir hata meydana gelmişse (topun dışarı gitmesi ya da bir perdelemenin üstünden gitmesi, vs.), pozisyon hatası öncelik kazanır ve cezalandırılır.

13. HÜCUM VURUŞU

13.1 HÜCUM VURUŞU

13.1.1 Servis ve blok hariç olmak üzere, topu rakibe yönelten bütün vuruşlar hücum vuruşu olarak değerlendirilir.

13.1.2 Hücum vuruşu esnasında topa net bir şekilde vurulur ve tutulmaz veya fırlatılmazsa, tip yapmaya izin verilir.

13.1.3 Top bütünüyle file dikey düzlemini geçtiği veya bir rakip oyuncuya temas ettiği anda hücum vuruşu tamamlanmış olur.

13.2 HÜCUM VURUŞUNDAKİ KISITLAMALAR

13.2.1 Bir ön hat oyuncusu, topla temasın kendi oyun boşluğu dâhilinde yapılması kaydıyla, herhangi bir yükseklikte hücum vuruşunu tamamlayabilir (Kural 13.2.4 hariç).

13.2.2 Bir geri hat oyuncusu ön bölgenin gerisinden, herhangi bir yükseklikte hücum vuruşunu tamamlayabilir,

13.2.2.1 Sıçradığı anda oyuncunun ayağı (ayakları) hücum çizgisine değmemeli veya çizgiyi geçmemelidir.

13.2.2.2 Vuruştan sonra oyuncu ön bölgeye düşebilir.

13.2.3 Eğer temas anında top, file üst kenar seviyesinin tamamen üzerinde değilse, bir geri hat oyuncusu da ön bölgeden hücum vuruşunu tamamlayabilir.

13.2.4 Top ön bölgede ve file üst kenar seviyesinin tamamen üzerindeyken hiçbir oyuncunun rakibin servisine hücum vuruşu tamamlamasına izin verilmez.

13.3 HÜCUM VURUŞU HATALARI

13.3.1 Bir oyuncu rakip takımın oyun boşluğu içinde topa vurursa,

13.3.2 Bir oyuncu topu harice vurursa,

13.3.3 Vuruş anında top file üst kenar seviyesinin tamamen üzerindeyken, bir geri hat oyuncusu ön bölgeden hücum vuruşunu tamamlarsa,

13.3.4 Top ön bölgede ve file üst kenar seviyesinin tamamen üzerindeyken bir oyuncu rakibinin servisine hücum vuruşunu tamamlarsa,

13.3.5 Vuruş anında top file üst kenar seviyesinin tamamen üzerindeyken, Libero bir hücum vuruşunu tamamlarsa,

13.3.6 Bir oyuncu, kendi ön bölgesinde veya uzantısında bulunan liberonun parmak pasından gelen topa file üst kenar seviyesinin tamamen üzerinde, bir hücum vuruşunu tamamlarsa.

14. BLOK

14.1.1 Blok, fileye yakın olan oyuncuların rakipten gelen topu durdurmak için file üst kenar seviyesinden daha yükseğe uzanarak yaptıkları harekettir. Sadece ön hat oyuncularının bloğu tamamlamasına izin verilir.

14.1.2 Blok Teşebbüsü

Blok teşebbüsü, topa dokunmadan yapılan blok hareketidir.

14.1.3 Tamamlanmış Blok

Blokçunun topa değdiği anda blok tamamlanır.

14.1.4 Kollektif Blok

Kollektif blok birbirine yakın iki veya üç oyuncu tarafından yapılır ve bu oyunculardan biri topa değdiğinde tamamlanır.

14.2 BLOK TEMASI

Top temaslarının tek bir hareket esnasında yapılmış olması kaydıyla, bir veya daha çok blokçu topa birbiri ardına (çabuk ve devamlı) temas edebilir.

14.3 RAKİBİN OYUN BOŞLUĞUNDA BLOK YAPMA

Blok esnasında, rakip oyuncunun oyununa müdahale etmemek kaydıyla, bir oyuncu ellerini ve kollarını filenin ötesine geçirebilir. Ancak rakip bir hücum vuruşu yapıncaya kadar filenin ötesinde topa dokunulmasına müsaade edilmez.

14.4 BLOK VE TAKIM VURUŞLARI

14.4.1 Blok teması takımın vuruş haklarından biri olarak sayılmaz. Sonuçta, blok temasından sonra bir takımın topu geri göndermek üzere üç vuruş hakkı daha vardır.

14.4.2 Bloktan sonraki ilk vuruş, blok esnasında topa dokunan da dâhil olmak üzere, herhangi bir oyuncu tarafından yapılabilir.

14.5 SERVİSE BLOK YAPMA

Rakibin servisine blok yapmak yasaktır.

14.6 BLOK YAPMA HATALARI

14.6.1 Blokçu rakibinin hücum vuruşundan önce veya aynı anda rakibinin oyun boşluğundaki topa değerse,

14.6.2 Bir geri hat oyuncusu veya Libero bir bloğu tamamlar veya tamamlanmış bir bloğa katılırsa,

14.6.3 Rakibin servisine blok yapılırsa,

14.6.4 Top bloktan harice gönderilirse,

14.6.5 Anten dışından rakibin oyun boşluğundaki topa blok yapılırsa,

14.6.6 Libero oyuncusu ferdi ya da kollektif blok teşebbüsünde bulunursa.

15. KURALLARA UYGUN OYUN DURAKLAMALARI

Kurallara uygun oyun duraklamaları, MOLALAR ve OYUNCU DEĞİŞİKLİKLERİ’dir.

15.1 KURALLARA UYGUN DURAKLAMALARIN SAYISI

Her takımın her sette en fazla iki mola ve altı oyuncu değişikliği hakkı vardır.

15.2 KURALLARA UYGUN DURAKLAMA TALEPLERİ

15.2.1 Sadece koç veya oyundaki kaptan duraklama talebinde bulunabilir.

Bu talep, top oyun dışındayken ve servis düdüğünden önce elle işaret vermek suretiyle yapılır.

FIVB Dünya ve Resmi Müsabakalarında mola talep etmek için zile basmak ve sonrasında el işareti yapmak zorunludur.

15.2.2 Bir setin başlangıcından önce oyuncu değişikliğine izin verilir ve bu değişiklik o sete ait kurallara uygun oyuncu değişikliği olarak kaydedilmelidir.

15.3 DURAKLAMALARIN BİRBİRİNİ TAKİP ETMESİ

15.3.1 Takımlardan birinin talep ettiği bir veya iki mola ile bir oyuncu değişikliği oyunun tekrar başlamasına gerek olmaksızın birbirini takip edebilir.

15.3.2 Bununla birlikte bir takımın aynı oyun duraklaması içinde birbirini takip eden oyuncu değişikliği taleplerine müsaade edilmez. Ancak takım isterse aynı duraklama esnasında iki veya daha fazla oyuncu değiştirebilir.

15.4 MOLALAR VE TEKNİK MOLALAR

15.4.1 Talep edilen tüm molalar 30 saniye sürer.

FIVB Dünya ve Resmi Müsabakalarında ilk 4 sette (1 - 4) maçı önde götüren takım 8 ve 16’ncı sayılara ulaştığında 60’ar saniyelik iki ek “Teknik Mola” otomatik olarak uygulanır.

Netice setinde (5’inci) “Teknik Mola” yoktur, her takım sadece 30 saniye süreli iki mola talebinde bulunabilir.

15.4.2 Tüm molalar esnasında, oyundaki oyuncular kendi oturma sıralarının yakınındaki serbest bölgeye gitmek zorundadır.

15.5 OYUNCU DEĞİŞİKLİĞİ

Oyuncu değişikliği, libero veya liberonun yer değiştirdiği oyuncudan başka bir oyuncunun yazı hakemi tarafından kaydedildikten sonra, o anda oyun alanını terk etmesi gereken bir başka oyuncunun pozisyonuna geçmek için oyuna girme hareketidir. Oyuncu değişikliği, hakemin müsaadesini gerektirir.

15.6 DEĞİŞİKLİKLERİN LİMİTLERİ

15.6.1 Her sette her takıma en fazla altı oyuncu değişikliği yapma izni verilir. Bir veya daha fazla oyuncu aynı anda değiştirilebilir.

15.6.2 Başlangıç dizilişinde yer alan bir oyuncu, bir sette yalnız bir defa oyundan çıkabilir ve yalnız bir defa sadece diziliş pozisyonunda önceki yerine girebilir.

15.6.3 Bir yedek oyuncu başlangıç dizilişindeki bir oyuncunun yerine bir sette bir defa girebilir ve sadece aynı başlangıç oyuncusuyla yer değiştirebilir.

15.7 İSTİSNAİ DEĞİŞİKLİK

Oyuna devam edemeyecek şekilde sakatlanmış bir oyuncu (Libero hariç) kurallara uygun olarak değiştirilmelidir. Bu mümkün değilse, Kural 15.6’da belirtilen sınırlamalar dışında takıma bir İSTİSNAİ değişiklik yapma hakkı tanınır. İstisnai değişiklik, Libero ve yer değiştirdiği oyuncu dışında, sakatlanma anında oyun alanında olmayan herhangi bir oyuncunun sakatlanan oyuncunun yerine oyuna girmesi demektir. Sakatlanarak istisnai değişiklikle değiştirilen bir oyuncunun tekrar maça girmesine izin verilmez.

İstisnai değişiklik hiçbir koşulda kurallara uygun oyuncu değişikliği olarak değerlendirilemez.

15.8 OYUNDAN ÇIKARMA VEYA DİSKALİFİYE NEDENİ İLE DEĞİŞİKLİK

OYUNDAN ÇIKARILAN veya DİSKALİFİYE edilen bir oyuncu kurallara uygun oyuncu değişikliği ile değiştirilmelidir. Bu mümkün değilse, takım EKSİK ilan edilir.

15.9 KURALLARA UYGUN OLMAYAN DEĞİŞİKLİK

15.9.1 Oyuncu değişikliği Kural 15.6’da belirtilen sınırları aşıyorsa, bu kurallara uygun olmayan bir değişikliktir (Kural 15.7’deki durum hariç).

15.9.2 Bir takım kurallara uygun olmayan bir değişiklik yapmış ve oyuna başlanmışsa, aşağıdaki işlemler uygulanacaktır:

15.9.2.1 Takım rally kaybı ile cezalandırılır,

15.9.2.2 Değişiklik düzeltilir,

15.9.2.3 Hatalı takımın hata oluştuğu andan itibaren aldığı sayılar iptal edilir. Rakip takımın sayıları aynen geçerli kalır.

15.10 OYUNCU DEĞİŞİKLİĞİ PROSEDÜRÜ

15.10.1 Oyuncu değişikliği oyuncu değiştirme bölgesi içinde yapılmalıdır.

15.10.2 Oyuncu değişikliği ancak bu değişikliğin müsabaka cetveline kaydedilmesi ve oyuncuların oyuna giriş-çıkış yapabilmesi için gereken zaman kadar sürmelidir.

15.10.3 Oyuncu değişikliği talebi anında oyuncu (lar) oyuncu değiştirme bölgesine yakın durarak oyuna girmeye hazır olmalıdırlar.

Eğer durum böyle değilse, oyuncu değişikliği kabul edilemez ve takıma geciktirme yaptırımı uygulanır.

FIVB Dünya ve Resmi Müsabakalarında oyuncu değişikliğini kolaylaştırmak için saplı ve numaralı levhalar kullanılır.

15.10.4 Eğer bir takım birden fazla oyuncu değişikliğini aynı anda yapmak isterse, talep esnasında değişiklik sayısını el işareti ile bildirmek zorundadır. Bu durumda oyuncu değişiklikleri bir çift oyuncuyu diğerleri takip edecek şekilde peş peşe yapılmalıdır.

15.11 KURALLARA UYGUN OLMAYAN DURAKLAMA TALEPLERİ

15.11.1 Aşağıda sıralanan duraklama talepleri kurallara uygun olmayan taleplerdir:

15.11.1.1 Top oyundayken veya servis düdüğü anında veya sonrasında yapılan talep,

15.11.1.2 Yetkili olmayan bir takım mensubu tarafından yapılan talep,

15.11.1.3 Bir takımın oyuncu değişikliğinden sonra, oyun başlamadan önce, aynı takım tarafından yapılan ikinci bir oyuncu değişikliği talebi,

15.11.1.4 Müsaade edilen mola ve oyuncu değişikliği sayısı bittikten sonra yapılan talep,

15.11.2 Bir müsabakada oyunu etkilemeyen veya geciktirmeyen kurallara uygun olmayan ilk duraklama talebi başka bir sonuç olmaksızın reddedilmelidir.

15.11.3 Bir müsabakada tekrar eden kurallara uygun olmayan bir duraklama talebi geciktirme olarak değerlendirilir.

16. OYUNU GECİKTİRMELER

16.1 GECİKTİRME TÜRLERİ

Bir takımın oyunun yeniden başlamasını engelleyen kurallara uygun olmayan bir hareketi geciktirmedir ve daha birçoklarının yanında aşağıdaki hareketleri kapsar:

16.1.1 Oyuncu değişikliğini geciktirmek, 16.1.2 Oyuna başlama işaretini aldıktan sonra diğer duraklamaları uzatmak,

16.1.3 Kurallara uygun olmayan oyuncu değişikliği talep etmek, 16.1.4 Kurallara uygun olmayan duraklama talebini tekrarlamak,

16.1.5 Bir takım mensubunun oyunu geciktirmesi.

16.2 GECİKTİRMELERLE İLGİLİ YAPTIRIMLAR

16.2.1 “Geciktirme uyarısı” ve “geciktirme ihtarı ” takıma ait yaptırımlardır.

16.2.1.1 Geciktirmelerle ilgili yaptırımlar tüm maç için geçerlidir.

16.2.1.2 Geciktirmelerle ilgili tüm yaptırımlar müsabaka cetveline kaydedilir.

16.2.2 Bir takım mensubunun maçtaki ilk geciktirmesine “GECİKTİRME UYARISI” uygulanır.

16.2.3 Aynı takımın herhangi bir mensubunun aynı maçtaki her türlü ikinci ve sonraki geciktirmeleri hata teşkil eder ve bunlara “GECİKTİRME İHTARI ” uygulanır: Rally kaybı.

16.2.4 Set öncesindeki veya iki set arasındaki geciktirme yaptırımları bir sonraki sette uygulanır.

17. İSTİSNAİ OYUN DURAKLAMALARI

17.1 SAKATLANMA

17.1.1 Top oyundayken ciddi bir kaza meydana geldiğinde, hakem derhal oyunu durdurmalı ve sağlık ekibinin oyun alanına girmesine izin vermelidir.

Daha sonra rally tekrarlattırılır.

17.1.2 Eğer sakatlanmış bir oyuncu kurallara uygun veya istisnai olarak değiştirilemiyorsa, bu oyuncuya 3 dakikalık bir iyileşme süresi tanınır; ancak bir maçta aynı oyuncuya bu hak birden fazla verilmez.

Oyuncunun bu süre içinde iyileşmemesi halinde takımı eksik ilan edilir.

17.2 HARİCİ MÜDAHALE

Oyun esnasında herhangi bir harici müdahale olursa, oyun durdurulur ve rally tekrarlattırılır.

17.3 UZATILMIŞ DURAKLAMALAR

17.3.1 Eğer beklenmeyen koşullar nedeniyle maç kesilirse, bu takdirde baş hakem, organizatör ve varsa Kontrol Komitesi normal koşulların yeniden tesisi için alınacak tedbirleri kararlaştırmalıdırlar.

17.3.2 Toplam 4 saati aşmamak kaydıyla, oyunda bir veya daha fazla duraklama olduğunda:

17.3.2.1 Eğer maça aynı oyun alanında devam edilecekse, kesilmiş olan set aynı sayı, aynı oyuncu ve aynı pozisyonlarla kaldığı yerden devam etmelidir. Daha önce oynanmış setler sayılarıyla aynen muhafaza edilir.

17.3.2.2 Eğer maça başka bir oyun alanında devam edilecekse, kesilmiş olan set iptal edilir ve aynı takım mensupları ve aynı başlangıç dizilişiyle yeniden oynatılır. Daha önce oynanmış olan setler sayılarıyla muhafaza edilir.

17.3.3 Toplam 4 saati aşan bir veya daha fazla duraklama olduğunda tüm maç yeniden oynatılmalıdır.

18. FASILALAR VE OYUN ALANLARININ DEĞİŞİMİ

18.1 FASILALAR

Setler arasındaki tüm fasılalar 3 dakika sürer.
Bu süre zarfında oyun alanları değiştirilir ve takımların başlangıç pozisyonları müsabaka cetveline kaydedilir.

İkinci ve üçüncü setler arasındaki fasıla, organizatörün talebi üzerine yetkili organ tarafından 10 dakikaya kadar uzatılabilir.

18.2 OYUN ALANLARININ DEĞİŞİMİ

18.2.1 Netice seti hariç her setten sonra takımlar oyun alanlarını değiştirirler.

18.2.2 Netice setinde önde giden takım 8. sayıya ulaştığı zaman takımlar gecikmeksizin oyun alanlarını değiştirirler ve oyuncuların pozisyonları aynı kalır.

Eğer önde olan takım 8. sayıya ulaştığı zaman değişim yapılmamışsa, yanlışlık fark edilir edilmez değişim gerçekleştirilir. Değişimin yapıldığı zamanki sayılar aynen kalır.

19. LİBERO OYUNCUSU

19.1 LİBERONUN BELİRLENMESİ 19.1.1 Her takımın müsabaka cetveline kayıtlı 12 oyuncusundan birini özel defans oyuncusu “Libero” olarak belirleme hakkı vardır.

19.1.2 Libero, maçtan önce müsabaka cetvelinde özel olarak ayrılmış bölüme kaydedilmelidir.

19.1.3 Libero, takım kaptanı veya oyundaki kaptan olamaz.

19.2 MALZEMELER

Libero oyuncusu, en azından takımın diğer mensuplarının formalarından zıt renkte formadan (veya yeniden belirlenen Libero için yelek/üstlük) oluşan bir kıyafet giymek zorundadır. Libero forması farklı bir tasarımda olabilir, ancak takımın diğer mensuplarıyla aynı şekilde numaralandırılması gerekir.

19.3 LIBEROYU KAPSAYAN HAREKETLER

19.3.1 Oyun hareketleri 19.3.1.1 Libero, herhangi bir geri hat oyuncusunun yerini alabilir.

19.3.1.2 Liberonun görevleri bir geri hat oyuncusu olmakla sınırlandırılmıştır ve eğer temas anında top file üst kenar seviyesinin tamamen üzerindeyse, hiçbir yerden (oyun alanı ve serbest bölge dahil) bir hücum vuruşunu tamamlamasına izin verilmez.

19.3.1.3 Libero servis atamaz, blok yapamaz veya blok teşebbüsünde bulunamaz.

19.3.1.4 Eğer top, kendi ön bölgesinde ya da onun uzantısında bulunan bir Liberonun parmak pasından geliyorsa, bir oyuncu file üst kenar seviyesinin tamamen üzerinden bir hücum vuruşunu tamamlayamaz. Eğer Libero böyle bir pası kendi ön bölgesinin veya uzantısının dışından atıyorsa, bu topa serbestçe hücum vuruşu tamamlanabilir.

19.3.2 Oyuncuların yer değiştirmesi 19.3.2.1 Liberonun, kendi takımından bir oyuncu ile değişmesi kurallara uygun değişiklik olarak sayılmaz. Bu yer değişiklikler sınırsızdır; ancak iki Liberonun iki değişikliği arasında bir rally olması gerekir.Liberonun yerine sadece daha önce yer değiştirdiği oyuncu geçebilir.

19.3.2.2 Bu değişiklikler, ancak top oyun dışındayken ve servis düdüğünden önce yapılmalıdır.

Her setin başlangıcında, yardımcı hakem takımın başlangıç dizilişini kontrol edene kadar libero oyun alanına giremez.

19.3.2.3 Servis düdüğünden sonra fakat servis vuruşundan önce yapılan değişiklik reddedilmemelidir; ancak rally bitiminden sonra sözlü hatırlatmaya sebep teşkil etmesi gerekir.

Müteakip geç yer değiştirmelere geciktirme yaptırımı uygulanması gerekir.

19.3.2.4 Libero ve değişeceği oyuncu ancak takım oturma sıralarının önündeki yan çizgiden, hücum çizgisi ve dip çizgi arasından sahaya girip çıkabilir.

19.3.3 Liberonun yeniden belirlenmesi:

19.3.3.1 Belirlenmiş Liberonun sakatlanması halinde, baş hakemin onayının ardından koç veya oyundaki kaptan yeniden belirleme anında oyun alanında olmayan oyunculardan birini yeni Libero olarak belirleyebilir.Sakatlanan Libero maçın geri kalan bölümünde oyuna tekrar giremez.Bu şekilde yeniden Libero olarak belirlenen oyuncu, maçın geri kalan kısmında Libero olarak kalmak zorundadır.

19.3.3.2 Liberonun yeniden belirlenmesi halinde bu oyuncunun numarası müsabaka cetvelindeki “DÜŞÜNCELER” bölümüne kaydedilmelidir.