Pas Çeşitleri 
 
Kısa Pas: 3 numara oyuncularına atılan pastır, hızlı hücumu sağlar ve karşı takımı savunması yerine yerleşmeden yakalama amacı taşır. Yüksekliği ve zamanlamasına göre; 3 numara oyuncusu, top pasöre ulaşmadan önce hareketlenir ve top pasörle buluştuğunda havada olur, pasör topu oyuncunun eline atmak zorunda değildir.

Uzun pas: Genellikle 4 ve 2 numara oyuncularına atılan yüksek pastır.

Geç Kısa Pas: 3 numara oyuncusu,topu almaya çalışır.

Kurşun pas: 4 ve 2 numara oyuncularının hücumlarını hızlandırmak amacıyla atılan, file köşelerine doğru ve fileye paralel olarak atılan pastır.

Normal pas: 3 numara oyuncusu, top pasöre giderken hareketlenir ve top pasörle buluştuğunda zıplar, topla en yüksek noktada buluşup, topa vurur.

 Oyuncuların Mevkileri 

Pasör: Oyun kurucusudur. Smaçörlere ve orta oyunculara, hücum yapmaları için pas atar. Oyun kuruluşuna göre sahada 1 veya 2 tane bulunur. Yine oyun kuruluşuna göre, 2 veya 3 numarada oynayabilir.En önde durur.

Pasör Çaprazı: Pasör servise geçtiğinde öne gelen ve genellikle uzun pasla hucüm eden oyuncudur. 2 numara oyuncusu da denilebilir. Bu oyuncu 4-3 taktiğinde görev alır.

Smaçör: Smaçörler bir takımda hücum yapan oyunculardır.En arkada durur ve oradan smaç yapar

Orta adamı: 3 numaradan oynayan ve kısa,kurşun,arkaya dolanarak tek ayakla vurulan paslarla hucüm eden elemanlara denir. Bu görevle 2 oyuncu sahada yer alır. Birisi servise geçtiğinde diğeri (yani "çaprazı") öne geçer, bu nedenle 3 numaralı bölge de sürekli hucüm bölgesidir.

Libero: Oyunun en arkasında duran savunma oyuncusudur. Servis atamaz, blok yapamaz, smaç basamaz. Takımdan farklı renkte forma giyer. Maçta veya takımda kaptan olamaz.

 1. OYUN SAHASI 

Oyun sahası, oyun alanı ve serbest bölgeden oluşur. Bu saha dikdörtgen ve simetrik olmalıdır.

1.1 ÖLÇÜLER

Oyun alanı, 18x9 m ölçülerinde bir dikdörtgendir ve her yönde en az 3 m genişliğinde olan bir serbest bölge ile çevrilmiştir.

Oyun sahasının üzerinde bulunan serbest oyun boşluğu, her türlü engelden arındırılmış olmalıdır. Serbest oyun boşluğu, oyun sahasının yüzeyinden ölçüldüğünde en az 7 m yüksekliğinde olmalıdır.

FIVB Dünya ve Resmi Müsabakalarında serbest bölge yan çizgilerden ölçüldüğünde en az 5 m ve dip çizgilerden ölçüldüğünde en az 8 m genişliğinde olmalıdır. Serbest oyun boşluğu ise oyun sahasının yüzeyinden ölçüldüğünde en az 12.5 m yüksekliğinde olmalıdır.

1.2 OYUN SAHASININ YÜZEYİ

1.2.1 Sahanın yüzeyi düz, yatay ve yeknesak olmalıdır. Oyuncular için sakatlanmaya yol açacak herhangi bir tehlike teşkil etmemelidir. Pürüzlü ve kaygan yüzeylerde oynanması yasaktır.

FIVB Dünya ve Resmi Müsabakalarında sadece tahta veya sentetik bir yüzeyin kullanılmasına izin verilir. Bu yüzey daha önce FIVB tarafından onaylanmış olmalıdır.

1.2.2 Kapalı salonlarda oyun alanının yüzeyi açık renkte olmalıdır. FIVB Dünya ve Resmi Müsabakalarında çizgiler için beyaz, oyun alanı ve serbest bölge için farklı renkler kullanılmalıdır.

1.2.3 Açık hava sahalarında drenaj amacıyla her metre için 5 mm lik bir eğime müsaade edilir. Saha çizgilerinin sert bir maddeden oluşturulması yasaktır.

1.3 OYUN ALANININ ÜZERİNDEKİ ÇİZGİLER

1.3.1 Bütün çizgiler 5 cm genişliğindedir. Çizgiler, zeminin ve diğer çizgilerin renklerinden farklı ve açık renkte olmalıdır.

1.3.2 Sınır çizgileri

İki yan ve iki dip çizgi oyun alanını belirler. Yan ve dip çizgilerin her ikisi de oyun alanının boyutlarına dahil olarak çizilir.

1.3.3 Orta çizgi

Orta çizginin tam ortası oyun alanını 9x9 m boyutlarında iki eşit alana böler; bununla beraber orta çizgi kalınlığının, bütünüyle, her iki oyun alanının da sınırları içerisinde olduğu kabul edilir.

1.3.4 Hücum çizgisi

Her oyun alanında, arka kenarı orta çizginin tam ortasından 3 m geriye çizilmiş bir hücum çizgisi, ön bölgeyi belirler.

FIVB Dünya ve Resmi Müsabakalarında hücum çizgisi yan çizgilerden itibaren toplam 1.75 m lik kesik çizgilerle uzatılmıştır. 5 cm eninde, 15 cm boyundaki bu 5 adet kısa çizgi 20 cm aralıklarla çizilmelidir.

1.4 BÖLGELER VE SAHALAR

1.4.1 Ön bölge

Her oyun alanında ön bölge orta çizginin tam ortası ve hücum çizgisinin arka kenarıyla sınırlıdır.

Ön bölgenin yan çizgiler dışında serbest bölgenin sonuna kadar uzandığı varsayılır.

1.4.2 Servis bölgesi

Servis bölgesi, her dip çizginin gerisinde 9 m genişliğindeki sahadır.

Bu bölgenin yan sınırları, dip çizgilerden 20 cm geriye, yan çizgilerin uzantısı olarak çizilen 15 cm uzunluğunda iki kısa çizgiyle belirlenir. Her iki kısa çizgi de servis bölgesinin genişliğine dahildir.

Servis bölgesinin derinliği serbest bölgenin sonuna kadar devam eder.

1.4.3 Oyuncu değiştirme bölgesi

Oyuncu değiştirme bölgesi, her iki hücum çizgisinin yazı hakemi masasına kadar olan uzantısı ile sınırlıdır.

1.4.4 Isınma sahası

FIVB Dünya ve Resmi Müsabakalarında ısınma sahaları yaklaşık 3x3m boyutlarında, serbest bölgenin dışında ve oturma sıralarının bulunduğu taraftaki köşelerde yer alır.

1.4.5 Ceza sahası

Yaklaşık 1x1 m boyutlarında olan ve 2 sandalye bulundurulan bir ceza sahası, kontrol sahasında, her bir dip çizgi uzantısının dışında yer alır. Bu sahalar 5 cm genişliğinde kırmızı bir çizgiyle sınırlandırılabilirler.

1.5 ISI

En düşük ısı 10° C nin (50° F) altında olmamalıdır.

FIVB Dünya ve Resmi Müsabakalarında maksimum ısı 25° C den (77° F) daha yüksek ve minimum ısı 16° C den (61° F) daha düşük olmamalıdır.

1.6 AYDINLATMA

FIVB Dünya ve Resmi Müsabakalarında aydınlatma, oyun sahasının yüzeyinden 1 m yükseklikte ölçülmek şartıyla, 1000 ile 1500 lux arasında olmalıdır.

 2. FİLE VE DİREKLER

2.1 FİLENİN YÜKSEKLİĞİ

2.1.1 File, düşey olarak orta çizginin üstünde yer alır ve erkekler için 2.43 m, bayanlar için 2.24 m yüksekliğindedir.

2.1.2 Filenin yüksekliği oyun alanının ortasından ölçülür. Filenin iki kenar yüksekliği kesinlikle aynı olmalı ve buradaki yükseklik kuralda belirtilen yüksekliği 2 cm den fazla geçmemelidir.

2.2 FİLENİN YAPISI

File, 1 m genişliğinde, 9.50 ila 10 m uzunluğundadır (yan bantların her bir yanındaki 25 ila 50 cm dahil) ve 10 cm lik karelerden müteşekkil siyah iplerden yapılmıştır.

Filenin üst kısmında 7 cm genişliğinde, iki kat beyaz çadır bezinden yapılmış yatay bir bant file boyunca dikilmiştir. Bandın her iki ucunda onu direklere bağlayan ve gergin durmasını sağlayan bir ipin geçtiği bir delik bulunur.

Bandın içinden geçen elastiki kablo fileyi direklere bağlar ve üst kısmının gergin durmasını sağlar.

Filenin alt kısmında üst banta benzer, 5 cm genişliğinde, içinden ip geçirilmiş başka bir yatay bant vardır. Bu ip fileyi direklere bağlar ve alt kısmının gergin durmasını sağlar.

2.3 YAN BANTLAR

İki adet beyaz bant, her iki yan çizginin üzerinde yer alacak şekilde fileye düşey olarak bağlanır.

Yan bantlar 5 cm genişliğinde ve 1 m uzunluğunda olup filenin bir parçası olarak kabul edilirler.

2.4 ANTENLER

Anten, 1.80 m uzunluğunda ve 10 mm çapında, fiberglas veya benzeri bir maddeden yapılmış esnek bir çubuktur.

Her yan bandın dış tarafına bir anten bağlanır. Antenler karşılıklı olarak filenin ters yönlerine yerleştirilirler.

Antenlerin her birinin 80 cm lik üst kısımları filenin üzerinde devam eder ve bu kısımlar zıt (tercihen kırmızı ve beyaz) renkte 10 cm lik şeritlerle işaretlenir.

Antenler filenin bir parçası sayılır ve geçiş boşluğunun yan sınırlarını belirler.

2.5 DİREKLER

Tüm FIVB Dünya ve Resmi Müsabakalarında fileyi taşıyan direkler, yan çizgilerden dışarıya doğru 1 m. uzaklığa yerleştirilirler.

2.5.2 Direkler düzgün ve yuvarlak olup, zemine tel kullanılmadan tutturulurlar. Tehlikeli ve engelleyici unsurlar taşımamalıdırlar.

2.6 İLAVE MALZEMELER

Bütün ilave malzemeler FIVB yönetmelikleriyle belirlenir.

 3. TOPLAR 

3.1 STANDARTLAR

Top, içinde lastik veya benzeri bir maddeden bir kesenin bulunduğu esnek deri ya da sentetik deriden yapılmış ve küresel olmalıdır.

Tek bir açık renk ya da renk kombinasyonu kullanılabilir.

Uluslararası Resmi müsabakalarda kullanılan topların sentetik deri maddesi ve renk kombinasyonları FIVB standartlarına uymalıdır.

Çevresi 65-67 cm ve ağırlığı 260-280 gr dır.

İç basıncı 0.300 - 0.325 kg/cm² dir (4.26 ila 4.61 psi) (294.3 ila 318.82 mbar veya hPa).

3.2 TOPLARIN BENZERLİĞİ

Bir müsabakada kullanılan tüm toplar çevre genişliği, ağırlık, basınç, cins ve renk olarak aynı özellikte olmalıdır.

FIVB Dünya ve Resmi Müsabakalarının yanında Ulusal ya da Lig Şampiyonalarının da, FIVB tarafından aksi kabul edilmedikçe, FIVB onaylı toplarla oynanması gerekir.

3.3 ÜÇ TOP SİSTEMİ

FIVB Dünya ve Resmi Müsabakalarında üç top kullanılmalıdır. Bu durumda birer tane serbest bölgenin her bir köşesinde, birer tane de baş ve yardımcı hakemlerin arkasında olmak üzere altı top toplayıcı bulunur.

 4. TAKIMLAR

4.1 TAKIMIN OLUŞUMU

4.1.1 Bir takım en fazla 12 oyuncu, bir koç, bir yardımcı koç, bir masör ve bir tıp doktorundan oluşur.

FIVB Dünya ve Resmi Müsabakalarında tıp doktoruna FIVB tarafından önceden yetki verilmiş olmalıdır.

4.1.2 Libero dışındaki oyunculardan biri müsabaka cetvelinde takım kaptanı olarak belirtilmelidir.

4.1.3 Sadece müsabaka cetveline kayıtlı oyuncular oyun alanına girebilirler ve müsabakaya iştirak edebilirler. Koç ve takım kaptanı müsabaka cetvelini imzaladıktan sonra kayıtlı oyuncular değiştirilemezler.

4.2 TAKIMIN YERLEŞİMİ

4.2.1 Oyunda olmayan oyuncular takımın oturma sıralarında oturmalı veya kendi ısınma sahalarında bulunmalıdırlar. Koç ve takımın diğer mensupları da takımın oturma sıralarında oturmakla birlikte buradan geçici olarak ayrılabilirler.

Takımların oturma sıraları yazı hakemi masasının yan taraflarına, serbest bölgenin dışına yerleştirilir.

4.2.2 Müsabaka esnasında sadece takım mensuplarının takımlarının sırasında oturmalarına ve ısınma devresine katılmalarına müsaade edilir.

4.2.3 Oyunda olmayan oyuncular topsuz olarak aşağıdaki gibi ısınabilirler :

4.2.3.1 Oyun esnasında : ısınma sahasında,

4.2.3.2 Molalarda ve teknik molalarda : kendi oyun alanlarının arkasındaki serbest bölgede.

4.2.4 Oyuncular set aralarında serbest bölge içinde top kullanarak ısınabilirler.

4.3 MALZEMELER

Bir oyuncunun malzemeleri forma, şort, çorap (kıyafet) ve spor ayakkabısından oluşur.

4.3.1 Bütün bir takımın forma, şort ve çoraplarının rengi ve tasarımı tektip olması gerekir (Libero hariç). Kıyafetler temiz olmalıdır.

4.3.2 FIVB Büyükler Dünya ve Resmi müsabakalarında siyah renk tabanlı ayakkabıların giyilmesi yasaklanmıştır. Forma ve şortlar FIVB Standartlarına uymalıdır.

4.3.3 Oyuncuların formaları 1’den 18’e kadar numaralandırılmış olmalıdır.

4.3.3.1 Numaralar formanın ön ve arkasında ortada bulunmalıdır. Numaraların renk ve parlaklığı formaların renk ve parlaklığına zıt olmalıdır.

4.3.3.2 Numaraların yüksekliği göğüste en az 15 cm, sırtta en az 20 cm olmalıdır. Numaraların yazıldığı bandın genişliği ise en az 2 cm olmalıdır.

FIVB Dünya ve Resmi Müsabakalarında oyuncu numaraları şortun sağ paçasında tekrarlanmalıdır. Numaranın yüksekliğinin 4 ile 6 cm arasında olması ve numaranın yazıldığı bandın genişliğinin de en az 1 cm olması gerekir.

4.3.4 Takım kaptanının formasında, göğüs numarasının altında 8x2 cm lik bir şerit olmalıdır.

4.3.5 Diğer oyunculardan farklı renkte olan (Libero oyuncusu haricinde) ve/veya kurallara uygun numarası bulunmayan formaların giyilmesi yasaktır.

4.4 MALZEME DEĞİŞİKLİKLERİ

Baş hakem bir veya daha fazla oyuncuya şu konularda müsaade verebilir :

4.4.1 Çıplak ayakla oynamak,FIVB Dünya ve Resmi Müsabakalarında çıplak ayakla oynamak yasaktır.

4.4.2 Set aralarında veya oyuncu değişikliğinden sonra ıslak veya hasarlı kıyafetleri, renk, dizayn ve numarası aynı olmak şartıyla yenileriyle değiştirmek,

4.4.3 Soğuk havalarda bütün takım için (Libero hariç) aynı renk ve dizayna sahip ve Kural 4.3.3’e uygun numaralanmış olması şartıyla eşofmanla oynamak.

4.5 YASAKLANMIŞ EŞYALAR

4.5.1 Oyuncuların sakatlanmasına sebep olabilecek veya onlara suni bir avantaj sağlayacak şeylerin kullanılması yasaklanmıştır. 4.5.2 Oyuncular riski kendisine ait olmak kaydıyla gözlük ve lens takabilirler.

5. TAKIM LİDERLERİ

Her iki takım kaptanı ve koç kendi takım mensuplarının davranış ve disiplininden sorumludur.Libero takım kaptanı olamaz.

5.1 KAPTAN

5.1.1 MAÇ ÖNCESİ takım kaptanı müsabaka cetvelini imzalar ve kurada takımını temsil eder.

5.1.2 MAÇ ESNASINDA ve oyun alanında olduğu sürece, takım kaptanı oyundaki kaptandır. Takım kaptanı oyunda olmadığı zaman koç veya takım kaptanı oyun alanındaki oyunculardan libero dışında birini oyundaki kaptan rolünü üstlenmek üzere tayin eder. Bu oyundaki kaptan, değiştirilene, takım kaptanı oyuna dönene veya set bitene kadar takım kaptanının sorumluluklarını üstlenir.

Topun oyun dışı olduğu zamanlarda sadece oyundaki kaptan hakemlerle konuşma hakkına sahiptir.

5.1.2.1 Kuralların uygulanması ve yorumu hakkında açıklama ister ve aynı zamanda takım arkadaşlarının istek veya sorularını da iletir. Eğer oyundaki kaptan baş hakemin açıklamalarını kabullenmezse, bu karara itiraz edebilir ve derhal baş hakeme maçın sonunda müsabaka cetveline resmi bir itiraz kaydettirme hakkını saklı tuttuğunu belirtir.

5.1.2.2 Şu konularda yetki ister:

a) Malzemenin bir kısmının veya tamamının değiştirilmesi,

b) Takımların pozisyonlarının tetkiki

c) Zemin, file ve top, vs. kontrolü,

5.1.2.3 Mola ve oyuncu değişikliği talebinde bulunur.

5.1.3 MAÇ SONUNDA takım kaptanı :

5.1.3.1 Hakemlere teşekkür eder ve sonucu tasdik etmek için müsabaka cetvelini imzalar,

5.1.3.2 Baş hakeme zamanında bildirilmiş olması halinde, hakemin Kuralları uygulaması veya yorumlaması ile ilgili resmi bir itirazı teyit edip müsabaka cetveline kaydedebilir.

5.2 KOÇ

5.2.1 Koç, maç süresince takımının oyuncularını oyun alanının dışından yönlendirir. Başlangıç pozisyonlarını, oyuncu değişikliklerini belirler ve molaları alır. Bu görevlerde temas kuracağı yetkili yardımcı hakemdir. 5.2.2 MAÇTAN ÖNCE koç kendi oyuncularının isim ve numaralarını müsabaka cetveline kaydettirir veya bunları kontrol eder ve daha sonra müsabaka cetvelini imzalar.

5.2.3 MAÇ ESNASINDA koç:

5.2.3.1 Her setten önce pozisyon kağıdını düzgün bir şekilde doldurarak imzalar ve yardımcı hakeme veya yazı hakemine verir,

5.2.3.2 Takımının sırasında, yazı hakemine en yakın yerde oturur; ancak yerini terk edebilir,

5.2.3.3 Mola ve oyuncu değişikliği taleplerinde bulunur,

5.2.3.4 Diğer takım mensupları gibi oyun alanındaki oyunculara direktif verebilir. Koç bu direktifleri maçı engellemeden ya da geciktirmeden, takımının oturma sıralarının önünde, hücum çizgisinin uzantısından ısınma sahasına kadar olan serbest bölgede ayakta durarak veya yürüyerek verebilir.

5.3 YARDIMCI KOÇ

5.3.1 Yardımcı koç, takımın oturma sırasında oturur, ancak maça müdahale etme hakkı yoktur.

5.3.2 Koç takımın başından ayrılmak zorunda kalırsa, yardımcı koç oyundaki kaptanın isteği ve başhakemin müsaadesiyle koçun görevlerini üstlenebilir.

6. SAYI ALMAK, SET VE MAÇ KAZANMAK

6.1 BİR SAYI ALMAK 6.1.1 Sayı Bir takım aşağıdaki durumlarda sayı alır : 6.1.1.1 Top rakibin oyun alanında zemine temas ettiğinde, 6.1.1.2 Rakip takım bir hata yaptığında, 6.1.1.3 Rakip takım bir İhtar aldığında,

6.1.2 Hata Bir takım, kurallara aykırı bir oyun hareketi yaparak (veya bu kuralları başka bir şekilde ihlal ederek) hata yapar. Hakemler hataları değerlendirir ve kurallara uygun olarak sonuçlarını belirlerler. 6.1.2.1 Eğer art arda iki veya daha fazla hata yapılırsa, sadece ilk yapılan hata dikkate alınır,

6.1.2.2 Eğer iki ya da daha fazla hata rakipler tarafından aynı anda yapılırsa, bu bir ÇİFT HATA’dır ve rally tekrarlattırılır.

6.1.3 Bir rally kazanmanın neticeleri

Servisçinin yaptığı servis vuruşundan başlayarak, topun oyun dışı olduğu ana kadar oluşan oyun hareketleri dizisi, bir rally dir. 6.1.3.1 Eğer servis atan takım bir rallyi kazanırsa, bir sayı alır ve servis atmaya devam eder, 6.1.3.2 Eğer servis karşılayan takım bir rallyi kazanırsa, bir sayı alır ve servis atma hakkını da kazanır.

6.2 SET KAZANMAK

Bir set (netice, 5’inci set hariç) en az 2 sayı farkla 25 sayıya ulaşan takım tarafından kazanılır. Sayılarda 24-24’lük eşitlik olması halinde oyun iki sayılık farka ulaşılana kadar (26-24, 27-25, .....) devam eder.

6.3 MAÇ KAZANMAK 6.3.1 Maç, üç seti alan takım tarafından kazanılır.

6.3.2 Setlerde 2-2’lik eşitlik olması halinde, netice seti (5’inci) en az 2 sayı fark şartıyla 15 sayı üzerinden oynanır. 6.4 MAÇTA HAZIR BULUNMAMA VE EKSİK TAKIM

6.4.1 Eğer bir takım sahaya davet edildikten sonra oynamayı reddederse, maçta hazır bulunmadığı ilan edilir ve setleri 25-0, maçı da 3-0’lık sonuçla kaybeder.

6.4.2 Geçerli bir sebep göstermeksizin zamanında oyun alanında bulunmayan bir takımın da maçta hazır bulunmadığı ilan edilir ve Kural 6.4.1’deki gibi işlem görür.